بهانه ی پاسداشت هنرمند پیشکسوت خوشنویسی جناب “استاد امـیر زنـدی

به مناسبت نکوداشت استاد امیر زندی در انجمن ادب و هنر

نوشته‌ی؛

استاد رجبعلی کاووسی قافی

۷ اردی‌بهشت ۱۴۰۴

“صفای خط، از صفای دل است”.

به بهانه ی پاسداشت هنرمند پیشکسوت خوشنویسی جناب “استاد امـیر زنـدی”.

که به همت دوستان در “انجمن ادب و هنر” برگزارگردیده است ، ضمن تبریک به این برادرهنرمند ، ابتدا به معرفی این همتبارارجمند از زبان استاد “غفوراسکندری” استادانجمن خوشنویسان و احیاگرخط تعلیق می پردازیم.

استادغفور اسکندری سخندری احیاءگر خط تعلیق در آیین نکوداشت استاد امیر زندی چنین می‌گوید:

“برادر عزیزم جناب استاد امیر زندی از پیش گامان خط و خوش‌نویسی شهر ایذه است.

درست زمانی که من دانش آموز مدرسه ی راهنمایی بودم و اوج علاقه ام به خوش‌نویسی بود و گه گاه برای تهیه‌ی اسباب کتابت به گالری جناب آغلامعباس بهمنش مراجعه داشتم، استاد زندی را در آن جا ملاقات می کردم.

امیر جان از نظر سنی بزرگ‌تر از بنده و در گروه سِنی استاد رضا زدوار است.

خطی بسیار زیبا داشت، نستعلیق و شکسته را به خوبی می نوشت.

سال ۱۳۸۱ که به کلاس استاد یدالله کابلی خوانساری برای فوق ممتاز می رفتم، صفحه‌ای از خط شکسته جناب زندی را به استاد نشان دادم و خواستم تا یادداشتی را مرقوم بفرماید و استاد کابلی عزیز هم با تواضع و فروتنی رسم شاگرد نوازی را به جا آورد و یادداشتی را مرقوم فرمودد که در حال حاضر نزد جناب امیر خان زندی محفوظ است.

به هر حال نقش عزیزانی که پیش‌رو بودند را هرگز نمی توان انکار کرد؛

“بزرگش نخوانند اهل خرد

که نام بزرگان به زشتی برد”

لذا انجمن ادب و هنر افتخار یافت تا یک روز را برای نکوداشت جناب استاد امیر زندی اختصاص دهد و فرزانه گان این انجمن نیز نکاتی شایانی را یاد آور شدند.”

بنده خود نیز

“امیرزندی” را از گذشته های دور می شناسم.

از روزگاری که هنرخوشنویسی محدود به کلاس های درس هنرمدارس بود و دو سه نفری هم بر روی دیوارهای زمخت شهر و بدنه سخت آهن تابلوهای سردر مغازه ها ، ادارات و… به خوشنویسی و خطاطی می پرداختند.

اما ویژگی منحصربه فرد “امیرزندی” این است که خوشنویسی را برای دل خود می نوشت و هنوز هم همچنان می نویسد.

آنچه زیبایی در هنر خوشنویسی ایشان دیده می شود حاکی از طینت پاک و صفای درون وی دارد.

پس بی خود نگفته اند که:

“صفای خط از صفای دل است”

در نگاه اول، این جمله ارتباطی ظریف و شاعرانه بین خط و دل برقرار می‌کند. خط، به عنوان مظهر بصری اندیشه و احساس، و دل، به عنوان جایگاه عمیق‌ترین عواطف و نیات انسانی.

اما با کمی تعمق، لایه‌های معنایی ژرف‌تری از این پیوند آشکار می‌شود.

صفا در لغت به معنای پاکی، خلوص، روشنایی و بی‌آلایشی است.

وقتی از صفای خط سخن می‌گوییم، منظورمان تنها زیبایی ظاهری و خوش‌نویسی نیست؛ بلکه کیفیتی فراتر از آن را در نظر داریم.

خطی که از صفا برخوردار است، روان، واضح، هماهنگ و عاری از هرگونه پیچیدگی و ابهام بیهوده است.

گویی این خط، شفافیت و زلالی درون نویسنده را به تصویر می‌کشد.

در مقابل، صفای دل به پاکی نیت، خلوص باطن، آرامش درون و دوری از کینه و حسد اشاره دارد.

دلی که از صفا بهره‌مند است، سرچشمه‌ی صداقت، مهربانی و نیک‌اندیشی است. چنین دلی، در تعامل با جهان پیرامون، همواره به دنبال ایجاد هارمونی و زیبایی است.

حال، ارتباط این دو صفا در چیست؟ جمله به زیبایی بیان می‌کند که منشأ صفای خط، صفای دل است.

خطی که از دل آلوده به ریا، حسد یا آشفتگی برمی‌آید، هرگز نمی‌تواند از آن زلالی و روانی که نشانه‌ی صفاست، برخوردار باشد.

حتی اگر نویسنده‌ای با مهارت فنی بالا، سعی در زیبا نوشتن داشته باشد، ناخالصی‌های درونی او به نحوی در خطوطش نمایان خواهد شد.

شاید این ناخالصی به شکل لرزش دست، انتخاب کلمات نامناسب، یا عدم انسجام در ساختار جمله خود را نشان دهد.

از سوی دیگر، دلی که سرشار از صفا و آرامش است، ناخودآگاه این کیفیت را به دست و قلم نویسنده منتقل می‌کند.

گویی قلم، امتداد روح او می‌شود و کلمات، تجلی شفاف افکار و احساسات پاکش.

در چنین حالتی، خط نه تنها زیبا و خوشایند به نظر می‌رسد، بلکه حامل نوعی اصالت و صداقت است که بر دل مخاطب نیز اثر می‌گذارد.

این جمله می‌تواند در حوزه‌های مختلف زندگی نیز تعمیم یابد. به عنوان مثال، در هنر، اثری که از دل هنرمندی باصفا برمی‌آید، فارغ از تکنیک، همواره از نوعی جاذبه و اصالت برخوردار است.

در روابط انسانی نیز، سخنی که از سر صدق و صفای باطن گفته شود، بسیار نافذتر و دلنشین‌تر از کلامی است که آلوده به دورویی و نفاق باشد.

در نهایت، “صفای خط، از صفای دل است” دعوتی است به پالایش درون و آراستن باطن. این جمله یادآور می‌شود که زیبایی ظاهری، زمانی ارزشمند و ماندگار خواهد بود که ریشه در پاکی و خلوص داشته باشد. گویی خط، آیینه تمام‌نمای دل نویسنده است و هر چه این آیینه شفاف‌تر باشد، تصویر منعکس‌شده نیز زیباتر و دلنشین‌تر خواهد بود.

سلامتی و سعادتمندی این هنرمند همتبار را از درگاه ایزد منان آرزومندم و امیدوارم که قلمش همواره نویسا باد.

#رجبعلی کاوسی قافی

@⁨سُخَندری⁩

@⁨امیر زندی⁩