به گزارش هوای بانا، در حال حاضر شرکت های زیادی در بازار بورس اوراق بهادار حاضر هستند و روزانه حجم عظیمی از معاملات در این بازار اتفاق می افتد. از شاخصه های مهم هر بازار، حجم مبادلاتی است که در آن اتفاق می افتند. زمانی بازار یک کالا در اقتصاد اهمیت دارد که سهم بیشتری از آن اقتصاد را در بر گیرد. ولی بازار اوراق بهادار تفاوتی اساسی با بازار دیگر کالاها دارد. در بازار دیگر کالاها قسمت بیشتری از متقاضیان کالا، مصرف کنندگانی هستند که کالا را به دلیل نیاز های خود خریداری می کنند. هر کالا برای خود یک کشش تقاضا دارد و مصرف کننده بایستی کالای مورد پسند خود حتی با وجود افزایش قیمت خریداری و مصرف نماید. حال آنکه در بازار اوراق بهادار کسی نیاز مبرم به اوراق بهادار ندارد و در صورتی که قیمت یک نوع اوراق بهادار نامتعادل باشد خریداران اندکی پیدا می کند لذا قیمت در بازار اوراق بهادار یک عامل مهم است.
بنابراین شناسایی و اندازه گیری ارتباط قیمت اوراق بهادار با دیگر عوامل تاثیر گذار بر آن تأثیر زیادی در تصمیم گیری های آینده ی عوامل بازار خواهد داشت.
از دیدگاه کارپوف (۱۹۸۷) حداقل سه دلیل برای اهمیت ارتباط حجم معاملات و قیمت سهام وجود دارد:
اول) در بازار های مالی مدل هایی مورد بحث و بررسی قرار می گیرند که روابط بین حجم معاملات و قیمت سهام را با توجه به میزان ورود اطلاعات به بازار، چگونگی انتشار اطلاعات، اندازه بازار و شروط قید شده در معاملات کوتاه مدت پیش بینی می کنند. به همین جهت روشن شدن نحوه ارتباط حجم معاملات و بازده سهام از طریق آزمون های مختلف، دیدگاه ها را نسبت به بازارهای مالی و تشخیص (تمایز) فرضیه های متفاوت در مورد ساختار بازار شفاف می کند.
دوم) آگاهی از نحوه ارتباط حجم معاملات و قیمت سهام در مطالعات واقعه نگرکه از ترکیبی از داده های مربوط به حجم معاملات و قیمت سهام جهت تفاسیر خود استفاده می کنند، حائز اهمیت است. تعیین همزمان نوسانات قیمت و میزان معاملات باعث افزایش قدرت تشخیص چنین آزمون هایی می شود. در سایر آزمون ها تغییرات قیمت متاثر از نحوه ارزش گذاری اخبارجدید توسط بازار است ولی تغییرات حجم معاملات به معنی شدت توافق یا عدم توافق مبادله گران در مورد کیفیت اطلاعات جدید است. در هر صورت تهیه یک آزمون و اعتبار نتایج آن بستگی به توزیع مشترک نوسانات قیمت و حجم معاملات دارد.
سوم) رابطه حجم معاملات و قیمت سهام در مباحث مربوط به توزیع تجربی قیمت های سفته بازی نقشی اساسی دارد. هنگامی که در یک دوره مشخص از داده هایی در فواصل زمانی معین همچون روزانه نمونه گیری می شود، نرخ بازده در مقایسه با توزیع نرمال، توزیعی کشیده تر دارد. این موضوع هم می تواند به علت فرضیه توزیع نرخ بازدهی با واریانس نامحدود باشد و هم می تواند به آن علت باشد که آمار تهیه شده حاصل توزیع های متفاوت با واریانس های مختلف است. چگونگی و کیفیت رابطه حجم معاملات و تغییر قیمت ها تبعات مهمی برای مطالعات بازارهای آتی دارد تغییرات قیمت، حجم معاملات قراردادهای آتی را تحت تأثیر قرار می دهد و در واقع در برگیرنده این نظریه است که آیا سفته بازی به عنوان یک عامل تثبیت کننده قیمت عمل می کند یا اینکه ثبات قیمت های آینده را بر هم می زند. زمان تحویل کالا در قرار دادهای آتی حجم معاملات را تحت تأثیر قرار می دهد و از طریق این تغییر،احتمالاً قیمت ها نیز تغییر خواهند داد.
در پژوهش هایی که در رابطه با بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته، اکثرا رابطه ی اطلاعات داخلی شرکت ها و وضعیت مالی آنها با قیمت سهام شرکت بررسی شده و کمتر به خود بازار به عنوان یک عامل اثرگذار بر قیمت سهام شرکت ها پرداخته شده است. واقعیت این است که در بسیاری از موارد تغییر قیمت سهام شرکت ها ناشی از تغییر وضعیت مالی آنها نیست بلکه ناشی از عوامل درونی و روانی بازار است. علاوه بر موارد فوق در تحقیقاتی مشخص شده که تاثیر ارتباطات سیاسی شرکت و ارتباط با نهاد های دولتی نیز بر قیمت سهام شرکت تاثیر میگذارد.
در صورتی که شرکتی ارتباط سیاسی داشته باشد، احتمال کمتری برای مواجه شدن با مشکلات تأمین مالی وجود دارد؛ زیرا منابع مالی لازم برای سرمایه گذاری را بهتر و راحت تر از سایر شرکت ها از طریق منابع مالی خارج از شرکت می تواند تأمین کند. به عبارت دیگر، مواقعی که شرکت با مشکلات تأمین مالی مواجه می شود، به علت داشتن ارتباطات سیاسی و تمایل اعتباردهندگان که مایلند با شرکت های دارای ارتباطات سیاسی همکاری و به راحتی کمبود منابع را تأمین کنند، اثر مشکلات تأمین مالی برای شرکت های دارای ارتباطات سیاسی کاهش می یابد .
دولت، اصلی ترین حامی اقتصاد هر کشور، همواره نقش قیم را برای واحدهای اقتصادی در هر جامعه دارد؛ از این رو ارتباطات سیاسی با دولت به طور گسترده در اقتصادهای توسعه یافته و درحال توسعه وجود دارد و در بسیاری از کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکای لاتین مشاهده شده است. در کشور ایران نیز دولت نقش بزرگی در اقتصاد دارد و وجود ارتباطات سیاسی با دولت در برخی شرکت ها مشاهده می شود و به دنبال این روابط، همانند سایر کشورها، بر سیاست های تأمین مالی و ساختار سرمایه شرکت ها تأثیر می گذارد.
نگارندگان: سید محمدرضا حسینی علی آباد و کیمیا صالحی
